‘Denk bij cyber crime niet, het overkomt mij nooit’

Zet de radio aan en de kans is groot dat je op een landelijke zender spotjes hoort over ‘cyber security’. Eén op de drie ondernemers wordt er slachtoffer van, stelt onder andere ABN Amro. Hoe zit dat op agrarische bedrijven? ‘Denk niet, het overkomt mij niet’, zegt digitale beveiligingsexpert Dirk van der Woude.

Niet op vreemde linkjes klikken, dubieuze facturen betalen of onbekende programma’s installeren. Iedereen weet het, maar een ongelukje zit in een klein hoekje. Dat kan duizenden euro’s of meer schade tot gevolg hebben. Het gemiddelde melkveebedrijf is behoorlijk online actief. Denk aan melk- en voerrobots die continu verbonden zijn met het internet. Daarnaast is er het reguliere verkeer zoals email en boekhouding.

Schieten met hagel

‘De kans dat je als agrarisch ondernemer bewust wordt aangevallen is klein’, zegt Dirk van der Woude. Met zijn bedrijf Integripro richt hij zich op de ‘cyberweerbaarheid’ van bedrijven. ‘Hackers zijn vaak uit op inlog- en persoonsgegevens. Die kunnen ze het meeste vinden bij grote bedrijven met klantgegevens. Vaak schieten hackers met hagel. Daarmee bedoel ik te zeggen dat ze het internet afzoeken naar slecht beveiligde systemen. Is dat toevallig jouw netwerk, dan kunnen ze binnenkomen. Met je gegevens proberen ze bij grote bedrijven binnen te komen. Denk aan de zuivelafnemer of voerleverancier. Het kan ook andersom: Een groot bedrijf wordt gehackt waarbij klantgegevens op straat komen te liggen.’

‘Je bedrijf digitaal beveiligen is net zo belangrijk als je huis beveiligen’

Imagoschade

Eind september werd de sector wakker geschud toen pootaardappelbedrijf Royal HZPC naar buiten bracht dat hackers een substantieel geldbedrag hadden gestolen. ‘In dit geval ging het om een nepfactuur waarop werd ingegaan’, weet Van der Woude. ‘Omdat het bedrijf veel internationaal zaken doet, is de kans daarop groter. Naast directe schade is er indirect schade aan de reputatie. Ook dat is een factor die je mee moet nemen wanneer je nadenkt over cybercriminaliteit. Hoe communiceer je het naar je relaties.’

Continuïteit voorop

9 tips voor een betere digitale veiligheid

 

1. Maak gebruik van unieke zinnen als wachtwoord. Cijfers en leestekens zijn niet vereist, de lengte maakt het complex. Geen wachtwoord maar een wachtzin dus.

2. Gebruik een digitale kluis voor het opslaan van wachtwoorden (zinnen).

3. Stel tweefactor authenticatie in waar mogelijk.

4. Bel leveranciers regelmatig over facturen. Zo verklein je de kans om in een valse factuur te trappen.

5. Hanteer geen lange mailconversaties. Dit is een bron van informatie voor hackers.

6. Train personeel op digitale veiligheid. Verzekeraars stellen scholing verplicht.

7. Maak nooit gebruik van openbare wifinetwerken. Hackers kunnen via deze weg software op jouw apparaten (smartphone) installeren en deze later gebruiken.

8. Onderzoek de mogelijkheden voor een verzekering wanneer de bedrijfscontinuïteit in het gedrang komt bij een hackaanval.

9. Laat je IT-omgeving beoordelen op zijn veiligheid.

‘Wat voor boeren belangrijk is, is de continuïteit van hun bedrijfsvoering.’ Aan het woord is Wilco de Boer, eigenaar van Agriland Assurantieadvies. Het bedrijf biedt klanten verzekeringen aan om de risico’s van cybercriminaliteit af te dekken. ‘Stel je melkrobot is niet langer in staat om te werken, wat kost die stilstand? Een boer met vijftien koeien kan overwegen om met de hand twee dagen te melken, maar bij 300 koeien is dat echt geen optie.’

Omdat zoveel systemen vandaag de dag gedigitaliseerd zijn, kan veel op afstand worden gedaan. Zo ook de mestdrooginstallatie op een pluimveebedrijf in Noord-Nederland. Op afstand legde een hacker de computer lam. ‘Door € 10.000 te betalen werd hij weer ontsleuteld’,  zegt de veehouder, die liever anoniem blijft. ‘We hebben niet betaald, maar de hele software vervangen.’ De schadepost blijft hoog. De installatie heeft ruim een week stilgelegen. ‘We hadden nooit verwacht dat hackers een bedrijf als dat van ons zouden aanvallen en zijn nu goed wakker geschud.’

Bewustwording

Van der Woude benadrukt dat ondernemers het risico op valse facturen niet moeten onderschatten. Een foutje is zo gemaakt. ‘Met eenvoudige acties kun je dit risico verkleinen’, zegt hij. ‘Bel een leverancier op om de factuur te bespreken en stuur geen email. Zo kun je een check doen. Reageer niet eindeloos in dezelfde mailconversatie is een andere tip. ‘Hackers monitoren het emailverkeer. Wanneer je steeds een nieuwe mailconversatie start, wordt het voor hen lastiger om die te volgen.’ Werkt een bedrijf met personeel, dan nemen de risico’s toe.

Een veilig netwerk

Volgens De Boer en Van der Woude valt er ook nog wel wat te verbeteren aan de digitale infrastructuur op het boerenbedrijf. Simpel gezegd: het netwerk. ‘Dat is niet de grootste hobby van de meeste boeren, waardoor ze het vaak uitbesteden aan een IT-bedrijf’, weet ook Van der Woude. ‘Een systeembeheerder is geen veiligheidsexpert. Hij is er om het zo gebruiksvriendelijk mogelijk te maken, maar dat is niet altijd de veiligste weg.’

De Boer vult aan: ‘Vaak zien we dat de computers in huis prima beveiligd zijn, maar dat in de stal een oude pc staat. Juist daar zitten zwakheden.’ Beiden benadrukken dat bewustwording de eerste stap is. Ook verzekeraars roepen daartoe op. Er hangt nog een taboe rond het onderwerp, zeker bij getroffen bedrijven. ‘Je bedrijf beveiligen moet je net zo zien als dat van je huis’, vergelijkt hij. ‘De meeste inbraken worden door gelegenheidsdieven gepleegd omdat ze een achterdeur open zien staan. Online is dat niet anders.’

Lely: ‘Digitale veiligheid heeft hoogste prioriteit’

 

Voor automatiseringsbedrijven is digitale veiligheid echt een belangrijk onderwerp. De digitale veiligheid van een melk- of voerrobot, maar ook het dataplatform Horizon heeft bij ons de hoogste prioriteit, zo laat de fabrikant weten. ‘Sinds de introductie in 2020 maakt circa 85% van onze klanten gebruik van het Horizon datamanagementplatform’, vertelt communicatiespecialist Eveline van Wijmen. ‘Net als bij alle digitale systemen is veiligheid een belangrijk thema. De afgelopen jaren is de dreiging van incidenten wereldwijd toegenomen. Daarom neemt de focus bij Lely hierop verder toe.’ Hoe de producten en het platform zijn beveiligd, daar doet Lely liever geen uitspraken over. ‘Juist om de veiligheid te waarborgen’, aldus Van Wijmen. ‘Er is altijd een mogelijkheid dat een systeem gehackt wordt. We doen er alles aan om dit te voorkomen. Vindt een incident plaats, dan kunnen we de veehouder adequaat helpen reageren. De melkveehouder is zelf ook verantwoordelijk. Bijvoorbeeld door het gebruik van goede wachtwoorden, een goede virusscanner en tweefactor authenticatie gebruiken.’