Lely speelt met de Lely Sphere in op het scheiden van mest en urine én gaat nog een stapje verder. De ammoniak uit de mestkelder wordt afgezogen en omgezet in een meststof, waardoor de stikstof circulair kan worden ingezet op het eigen bedrijf.
Dit systeem werkt significant anders dan een luchtwasser, zegt Ellen Schmeitz van Lely International om een veelgehoord misverstand te ontkrachten. ‘Bij ons systeem hoeft de stal niet te worden afgesloten en blijft ook weidegang mogelijk. Ons systeem richt zich specifiek op de lucht in en vlak boven de mestkelder. Die wordt afgezogen en de ammoniak hieruit wordt omgezet in een meststof die de veehouder weer kan gebruiken voor zijn bemesting. Daarmee kan hij de mineralen uit de eigen mest efficiënter gebruiken en kunstmest besparen.’
De Lely Sphere, door de fabrikant ‘circulair mestverwaardingssysteem’ genoemd, ‘produceert’ drie mineralenstromen die gericht kunnen worden ingezet bij de bemesting. Het systeem scheidt vaste mest en urine door middel van strips met gaatjes in de roostervloer. De urine loopt hierdoor in de mestput en de vaste mest blijft op de roosters liggen. Deze mest wordt opgezogen en afgevoerd door een mestrobot en – indien mogelijk – in een aparte mestkelder gestort. Dit resulteert in twee verschillende mineralenstromen: mest met vooral fosfaat en urine met vooral kalium en stikstof.
‘Met dit systeem kun je prima blijven weiden’
Buiten de stal staan de N-capture afzuigunits die de lucht onder en vlak boven de roosters afzuigen. De ammoniak in deze afgezogen lucht wordt gebonden met een zuur en omgezet in een vloeibare meststof. Een veehouder kan kiezen uit zwavelzuur of salpeterzuur, al naar gelang de behoefte aan een zwavel- of stikstofmeststof. Deze vloeibare meststof wordt opgeslagen in een aparte tank en is de derde mineralenstroom.
70% reductie
De Lely Sphere zorgt voor een ammoniakreductie van meer dan 70 procent, aldus de producent. Schmeitz: ‘Dat is gebaseerd op metingen op drie van de vier testbedrijven. De resultaten van het vierde bedrijf verwachten we binnenkort. Naar aanleiding van de eerste metingen is het systeem beoordeeld met een voorlopige emissiefactor op de RAV-lijst van 3,6 kg NH3 per dierplaats per jaar.’
Voor een stal met 120 melkkoeien en een roostervloeroppervlakte van 600 m2 is de investering tussen de
€ 150.000 en € 170.000. Dit omvat de aankoop en installatie van het gehele systeem, bestaande uit vloerstrips, mestrobot, afzuigunits en opslagtank.
Een gescheiden afvoersysteem van urine en mest is niet per se nodig, maar zorgt wel voor een hogere ammoniakbinding en gerichter gebruik van de mest. ‘Uit een urinekelder kun je meer ammoniak terugwinnen dan uit een drijfmestkelder’, legt Schmeitz uit. Het dichtslibben van de gaatjes in de vloer wordt voorkomen door urinerende koeien, de mestrobot die de mest regelmatig opzuigt en afvoert en het feit dat er lucht wordt aangezogen door de gaatjes. Het afzuigen van de ammoniak zorgt bovendien voor een gezonder klimaat in de stal, stelt Lely.
Vijftien in actie
Er draaien inmiddels zo’n vijftien Lely Sphere systemen. In Nederland is Lely nu nog vooral in Noord-Brabant actief met de introductie van het systeem. Het is de bedoeling dat het systeem binnenkort wordt uitgerold naar de rest van Nederland.
