Naam: Ted Berkhout (54)
Plaats: Hoogwoud (Noord-Holland)
Bedrijf: Melkveebedrijf in VOF met broer Nico, 180 koeien, 2 miljoen kilo melk en 115 hectare land. Daarnaast kaasmakerij in BV met broer Nico, vraag voor 4,3 miljoen kilo melk, waarvan 3,9 miljoen koe en 0,4 miljoen kilo geit en schaap. Beide bedrijven op basis van 50-50%
‘Schiphol is een grote klant, veel van onze kaasjes liggen achter de douane. Maar we leveren ook aan supermarkten in binnen- en buitenland, handelaren, toeristenwinkels en we staan op markten. Een hoge melkprijs is lastig voor een kaasmaker, reken maar even mee. Ons melkveebedrijf krijgt momenteel € 56,50 voor 100 liter melk, helemaal prima. Maar op hetzelfde erf staat ook een kaasmakerij, waar we jaarlijks voor 5,5 miljoen kilo aan melk nodig hebben. We moeten dus 3,5 miljoen kilo melk inkopen op de vrije markt en daarvoor betalen we nu € 62 per honderd liter. Met die meerprijs moeten we naar de klant. Die zegt: ‘Die prijs kan echt niet, hoor, dan krijg ik vraaguitval.’ Maar anders moeten we geld meegeven met de kaas die we leveren. Dat kan toch ook niet?’
‘De melkprijs ligt nu bijna € 0,11 hoger dan ruim een jaar geleden. Voor een kilo kaas is tien liter melk nodig, dus onze kaasmakerij moet daar per kilo
€ 1,10 meer voor vangen. En je merkt: als wij de kaasprijs met 10% verhogen, dan moet de consument in de supermarkt uiteindelijk wel 30% meer betalen voor een stuk kaas. Want de tussenhandel en de supermarkt willen ook hun marge. Als kaasproducent hebben we nu dus mokerhard te maken met die hoge inkoopprijs voor melk.’
‘Dus wat gebeurt er: klanten zeggen: ‘Dat ga ik niet betalen’. Dan ga je om tafel en ga je toch een beetje sleutelen aan je marge om de klant tevreden te houden en kom je meestal ergens in het midden uit. Weet je wat het vervelende is? Je maakt prijsafspraken met klanten op basis van de actuele marktsituatie. Maar die kaas ligt minimaal zes weken te rijpen en de klant betaalt pas na een maand of drie. Dan krijg jij de oude melkprijs betaald, terwijl de inkoopprijs omhoog is gegaan. Dan hoop je stiekempjes wel eens dat het eens omgekeerd is. Maar op basis van de huidige marktsituatie geloof ik dat de melk eerder duurder dan goedkoper wordt. Als ik links en rechts de verhalen hoor hoe grote fabrieken de prijs in de benen proberen te houden om maar boeren bij zich te houden, nou! Ik geloof het bijna niet, want je kan niet met geld blijven smijten Maar het gebeurt wel.’
‘Melk is zéér gewild. Nog even en de melkauto’s komen onder politiebegeleiding het erf op, zeg ik je. Wat een verschil met coronatijd: toen konden we de kaas aan de straatstenen niet kwijt en waren we blij dat nog iemand 17 cent voor de melk wilde betalen. Terwijl we net voor miljoenen hadden verbouwd in de kaasmakerij. Zo raakten we in bijzonder beheer bij de bank. Dat gun je je ergste vijand niet, want je voelt je te gast in je eigen tent. Maar we zijn jongens uit de klei: de schouders eronder en meters maken. We gingen grote kazen maken voor de handel en toen corona voorbij was gingen ook de toeristenkazen weer lopen. Imiddels werken hier zo’n 35 mensen, in totaal 18 fte. Verder investeren we nu in vier melkrobots, een monovergister en een stikstofstripper. Normaal zeg je dan: die melkprijs mag nog wel wat omhoog. Maar hier denken we toch net even wat anders.’
Dit artikel verscheen ook in magazine Agrarische Schouw dat vanaf 16-9-25 in een printeditie in Noord-Nederland onder melkveehouders is verspreid.
