Vertrekken uit de dorpskern van Jutrijp om 500 meter verderop het bedrijf voort te zetten. Anne en Maaike Huitema namen de stap. In 2017 kwamen de plannen op gang, sinds juni dit jaar boeren zij in het buitengebied van Jutrijp. ‘In het dorp was er voor ons geen toekomst.’
In de dorpskern van Jutrijp lag tot voor kort het melkveebedrijf van Anne Huitema. Hier werkte en woonde hij, met zijn vrouw Maaike en hun drie dochters. In 1978 kwam de familie Huitema naar deze plek vanwege de ruilverkaveling, in de tijd dat Anne’s vader nog boer was. Nu, ruim 45 jaar later, is het bedrijf opnieuw verplaatst.
Anne en Maaike zien de verplaatsing als een onontkoombare beslissing. ‘Op de huidige plek was geen toekomst, daar konden we niet nog dertig jaar verder’ zegt Maaike. ‘Er was renovatie nodig’, vult haar man aan. ‘We molken in een 2×4 melkstal, het vee liep in verschillende stallen en ruimte was er niet. In het dorp konden we geen kant op.’
Nu, zo’n vijf jaar na de eerste plannen voor een verplaatsing, zitten we aan de keukentafel op de nieuwe bedrijfslocatie. ‘Deze plek was voor ons logisch, het is gerealiseerd op een stuk land dat al bij onze boerderij hoorde’, licht Anne toe. ‘We konden de bedrijfswoning en stallen dus bouwen op ons eigen grondareaal.’
Ruimte voor uitbreiding
In 2017 begon het balletje te rollen. ‘We konden het land van de buurman aankopen waardoor we op circa 60 hectare grond in eigendom kwamen. Dit ging onder goede begeleiding van Eelke Turkstra, destijds zelfstandige en nu werkzaam bij Agri Vastgoed.’ Turkstra stond Anne ook bij om de rechten van de buurman over te kopen waardoor er ruimte kwam om 143 koeien te melken. ‘Op dat moment hadden we 70 koeien.’ De mogelijkheid om uit te breiden, in combinatie met de wens om te renoveren, zorgde uiteindelijk voor de verplaatsing. ‘Er kwamen gesprekken met de bank. Die stond positief tegenover de verplaatsing en adviseerde ons de aanvraag gelijk te regelen. Achteraf zijn we blij dat we gelijk doorgepakt hebben.’
Obstakels
Het hele proces heeft zo’n vijf jaar geduurd. ‘In de nieuwe buurt was niet iedereen blij met de komst van ons bedrijf. Dat heeft helaas voor veel vertraging gezorgd. Maar we wisten dat we in ons recht stonden’, zegt Maaike. ‘We hebben daarom steeds gedacht dat het wel goed kwam en dat kwam het gelukkig ook. We wisten dat we de instanties op de hand hadden. De gemeente zag ons milieutechnisch als knelpunt in de dorpskern. Voor het dorp was onze verplaatsing om die reden ook een voordeel, oordeelde de gemeente.’
Het hele proces vroeg een grote zorgvuldigheid. ‘We moesten alles correct aanleveren en alles werd heel precies gecontroleerd. Dat koste veel tijd maar is ook logisch.’
Uiteindelijk ging in mei 2021 de schep de grond in op de nieuwe locatie. Daarmee was het nog niet klaar. Ook toen kwamen zaken aan het licht die de boel ophielden. Begin december 2021 zou er stroom en water zijn op de nieuwe locatie. Echter gebeurde dit niet en dat zorgde voor frustratie. Anne: ‘Het werd meerdere malen uitgesteld, soms zelfs zonder dat wij ervan op de hoogte waren. Op een gegeven moment was de projectleider niet eens meer bereikbaar.’ In het voorjaar van 2022 was het voor Anne klaar en belde hij de provincie op. De melkveehouder werd teruggebeld door gedeputeerde Sietske Poepjes.
‘Zij gaf aan dat het zo echt niet kon, toen kwam er eindelijk actie.’ Er bleken problemen te zijn op de voorgenomen route van de kabels. Met spoed is een kabel vanaf de andere kant van de boerderij aangelegd. Begin juni van dit jaar was er dan eindelijk stroom en water. Toen kon de verhuizing in gang worden gezet. Als eerste ging het jongvee naar de nieuwe locatie. Een dag later gingen Maaike en de kinderen over. Anne zelf kwam later.
‘We zaten net in de tweede snee dus we waren druk met maaien en kuilen.’ Een paar dagen later zijn de koeien door het land naar hun nieuwe thuis gewandeld. ‘Dat ging goed en ze werden gelijk gemolken.’ Anne kwam toen ook naar de nieuwe locatie en het oude stek werd als woonboerderij via AnderzWonen verkocht. Dit is een makelaarskantoor in landelijk wonen.
Opzet van nieuwe locatie
Anne en Maaike hadden goed voor ogen hoe de nieuwe locatie ingericht moest worden. Een bedrijfswoning, een ligboxstal voor de 143 melkkoeien, twee melkrobots, ruimte voor jongvee, een loods en kuilplaten. ‘Met natuurlijk de tuin op de zonkant en geen uitzicht op de kuilbulten’, voegt Maaike toe. Onder begeleiding van De Nije Pleats werd het plan opgezet. ‘Dit plan hebben we toen aan de keukentafel besproken met verschillende partijen; de landschapsarchitect, gemeente en provincie. De plannen waren zo gelijk voor iedereen duidelijk en we konden door.’
Nog niet alles is al afgerond. Zo wordt een loods nog gebouwd en moet een onderdeel van het erf nog bestraat worden. ‘Als dat klaar is kunnen de koeien volgende zomer vanuit de robot gelijk naar buiten en moeten ze via een andere deur weer naar binnen. Ook is het de bedoeling dat er nog meer beplanting op het erf komt.’
Koeien zijn gezond
Het is nu zo’n vijf maanden geleden dat het bedrijf overging. Anne is tevreden over hoe het gaat. ‘Het melken met robots bespaart veel tijd. Waar ik voorheen 5 uur uit bed ging en rond tienen aan koffie toe was, kan ik nu een uur later beginnen en ben ik een keer zo vlot klaar met de ochtendronde. De koeien waren snel gewend aan de robots en zijn gezond. Ze hebben veel ruimte waardoor de klauwen in een betere conditie zijn. Ook geven de koeien goed melk. Nu 29 liter daags, maar de vele vaarzen trekken het gemiddelde wat naar beneden. We zitten met de gehalten op 4.35% vet en 3.60% eiwit.’
‘Ik begin nu iets later en ben ’s ochtends toch eerder klaar’
Op de oude locatie werden op het laatst 75 koeien gemolken, eerder waren dat 60 tot 65. ‘We hebben nu een vergunning voor 143 melkkoeien. Op dit moment zitten we op 97. We groeien door ons eigen jongvee aan te houden, vooral om dierziektes door insleep te voorkomen.’
Toekomstbestendig
De stikstofdiscussie, de afbouw van derogatie, Anne en Maaike zien het net als veel boeren als een onzekere tijd. ‘Toen we in 2017 begonnen aan dit traject speelde de stikstofdiscussie nog niet’, zegt Anne. ‘Als we nu weer moesten, weet ik niet wat we gedaan hadden. Maar op de oude locatie was ook geen toekomst. Hier hopen we wel door te kunnen. We hebben net op tijd alle vergunningen kunnen regelen. Nu is het afwachten.’
Afwachten of niet, de jonge melkveehouders proberen actief in te zetten op duurzaamheid. Ze werken met het Milk2Heat systeem. ‘Dat zorgt voor een energiezuinige melkkoeling.
Door het systeem worden vier boilers voorverwarmd. Twee in de melkstal voor de robots en de reiniging van de melktank. En twee in de woning, met de warmte van de melk verwarmen we ons huis en zijn we helemaal gasvrij.’ Daarnaast zijn er heatpipes en worden er nog zonnepanelen aangelegd. Met een regenput onder de melkstal, hergebruiken ze het regenwater. ‘Dit drinken onze koeien en we maken de vloer van de melkrobots ermee schoon. We hopen dat mede door deze innovaties ons bedrijf toekomstbestendig is.’
