De aandacht voor onderhoud van voer- en kunstmestsilo’s lijkt toe te nemen, maar ontsnapt zo nu en dan nog aan de aandacht van melkveehouders. Door beschadigingen en roestvorming kunnen onveilige situaties ontstaan.
Bijna iedere melkveehouder herkent het wel: een voer- of kunstmestsilo toont schade of roestplekken. De waan van de dag regeert echter waardoor onderhoud wordt uitgesteld. Heel begrijpelijk, maar niet altijd verstandig. Ongevallen met omvallende voer- of kunstmestsilo’s gebeuren gelukkig niet vaak, maar als het gebeurt kunnen de gevolgen fataal zijn. ‘Op veel bedrijven is er niet zo veel aandacht voor de staat van kunstmest- en voersilo’s. Pas als een boer een keer staat toe te kijken bij het volblazen en bijvoorbeeld ziet dat de silo niet meer goed vaststaat, gaat er vaak een lampje branden en onderneemt hij actie’, weet Wiebe Harm van der Heide in Surhuisterveen (Fr.). Hij is eigenaar van W.H. van der Heide voedertransport & opslagsystemen, een bedrijf dat zich onder meer bezighoudt met onderhoud van silo’s en levering van nieuwe en gebruikte silo’s.
‘Niet meer risico met gebruikte voersilo’s’
Bijna vier jaar geleden investeerde Martin Hagen in een nieuwe melkveestal in Morra. Om kosten te besparen koos hij voor de aankoop en plaatsing van gebruikte voersilo’s. Volgens Hagen doen de voersilo’s niet onder voor nieuwe. Onderhoudskosten heeft hij nog niet gehad.
‘Siloleverancier Van der Heide heeft de silo’s grondig nagekeken en waar nodig schade hersteld’, vertelt Hagen. ‘Daardoor hebben we voor een lagere prijs voersilo’s kunnen plaatsen die wat mij betreft nog tientallen jaren dienst kunnen doen. Het grootste deel van een voersilo bestaat uit polyester. Dat gaat niet snel kapot. De metalen delen zijn kwetsbaarder en gevoeliger voor schade en roest. Daarom kijk ik af en toe kritisch naar mijn silo’s, maar gelukkig heeft dat nog niet geleid tot benodigde reparaties.’
Melkveehouder Hagen zegt dat hij wederom zou kiezen voor gebruikte silo’s als hij weer voor die keuze zou komen te staan.
Voor het onderhouden van silo’s bestaat geen wet- of regelgeving. Het is geen officieel arbeidsmiddel, waardoor zo’n opslag niet periodiek gekeurd hoeft te worden. Van der Heide is daar ook geen voorstander van, maar bepleit iets meer aandacht voor het onderhoud. ‘Een APK voor silo’s betekent weer een extra controleur op het erf. Daar zit niemand op te wachten. En het is ook niet nodig. Boeren zijn prima in staat om de staat van de voer- en kunstmestsilo’s zelf te beoordelen’, concludeert Van der Heide.
Oude poten kwetsbaar
Op welke punten gaat het vaak mis? ‘Silo’s doen doorgaans vele jaren dienst. Dat een silo weinig onderhoud nodig heeft, betekent niet dat er nooit iets hoeft te gebeuren’, zegt Van der Heide. Hij constateert dat de poten van een silo kwetsbaar zijn. ‘Wat we in de praktijk regelmatig zien, zeker bij silo’s die oud zijn, is dat de silopoten bijvoorbeeld dienst doen als steun voor de opslag van afrasteringspalen. Daarmee bevorder je dat de onderkant van de poten worden omgeven door stof en vuil. En dat draagt bij aan het doorroesten van de metalen poten.’
‘Een oude silo kan nog prima zijn, maar moet je gewoonweg vaker controleren’
De mannen van Van der Heide komen in het veld nog regelmatig silo’s tegen waarvan de poten niet zijn gegalvaniseerd, maar gemaakt van gelakt ijzer. ‘Dan kun je er op wachten dat ze een keer doorroesten’, zegt Danny Boersma, collega van Wiebe Harm van der Heide. ‘Silo’s die al veertig jaar op een boerderij staan, zijn gewoon een keer op.’ Een regel bij Van der Heide is dan ook dat ingeruilde silo’s met gelakte poten niet meer worden doorverkocht.
Boersma en Van der Heide komen soms ook nog silo’s tegen waarbij het polyester deel van de silo rust op een betonnen ring. Boersma: ‘Dat zijn silo’s van tientallen jaren oud.
Fabrikanten gebruiken tegenwoordig geen beton meer bij het maken van silo’s. Een risico van de betonnen ring is het ontstaan van betonrot. Aan de buitenkant is dat vaak lastig te zien, maar het kan er wel toe leiden dat zo’n silo op den duur omvalt. Zo’n oudere silo hoeft niet verkeerd te zijn, maar het is verstandig daarop te controleren.’
Beschadigingen
Dan zijn er nog de beschadigingen van poten en schoren door bijvoorbeeld aanrijdingen met de trekker of andere machines. Het overkomt bijna elke melkveehouder wel een keer in zijn of haar carrière dat een silo wordt geraakt. Dat is ook nooit helemaal uit te sluiten, maar deze
beschadigingen vormen wel een belangrijke oorzaak van het ontstaan van zwakke plekken. ‘Door een aanrijding kan de constructie van de silo meteen veel schade oplopen, bijvoorbeeld als je een deuk in een poot rijdt. Maar dat kan ook een kwestie van tijd zijn omdat beschadigingen vaak gelegenheid bieden voor het ontstaan van corrosie’, licht Boersma toe. Roestvorming kan leiden tot zwakke plekken bij borgingsbouten, voeten, staanders en schoren.
Vraag naar silo’s en onderhoud
Van der Heide heeft geregeld vraag naar gebruikte silo’s.
Die heeft het bedrijf volop in voorraad en deze kunnen ook probleemloos ingezet worden. ‘Omdat wij ze voordat we ze verkopen van A tot Z nalopen en zo nodig eerst repareren. Ook worden de silo’s van binnen en buiten volledig gereinigd’, vertelt Danny Boersma.
Ook krijgen beide mannen regelmatig telefoontjes van veehouders die onderhoud willen laten uitvoeren aan hun silo’s. Vaak blijkt dan dat de leverancier van voer of kunstmest de boer heeft geattendeerd op de noodzaak. ‘De afgelopen jaren zijn er meerdere silo’s omgevallen tijdens het vullen. Een enkele keer met fatale afloop. In een aantal gevallen kon de chauffeur van de bulkwagen net op tijd wegkomen. Leveranciers van voer en kunstmest zijn verantwoordelijk voor de veiligheid van hun chauffeurs. Het is begrijpelijk dat ze daarom veel aandacht schenken aan veiligheid op het boerenerf. Al is dat natuurlijk in de eerste plaats de verantwoordelijkheid van de boer zelf. Hoe dan ook: dat de aandacht voor goed onderhoud van silo’s lijkt toe te nemen, is een positieve ontwikkeling.’
