De regelgeving voor het keuren van stalen mestsilo’s is verder aangescherpt. Stalen silo’s dienen voorafgaand aan een inwendige keuring schoon te worden opgeleverd.
Sinds 1 maart 2019 is de regelgeving voor het keuren van mestopslagen aangepast. Stalen mestsilo’s dienen voorafgaand aan een inwendige inspectie schoon te worden opgeleverd.
‘Silo’s moeten leeg en schoon zijn voordat ze gekeurd mogen worden. Daarbij hoort ook een reinigingsverklaring’, zo vertelt Jaap Veenstra van PAS Mestopslagsystemen. Bij het schoonmaken én keuren van de silo dient bovendien een onafhankelijke gasmeetdeskundige aanwezig te zijn, om mogelijke aanwezige gassen te meten.
‘Tijdens een keuring dienen er twee mensen aanwezig te zijn. Een gecertificeerde keurmeester met ademlucht en een gecertificeerde manwacht met ademlucht’, aldus Veenstra. De aangescherpte regels zijn vastgelegd in de Beoordelingsrichtlijn 2344 (BRL 2344).
De nieuwe regels vloeien voort uit enkele dramatische ongelukken met mestsilo’s. ‘Het gaat nog te vaak mis.
Mensen realiseren zich lang niet altijd dat er ook in een vrijwel lege silo gevaarlijke mestgassen aanwezig kunnen zijn. Wie zonder ademlucht door een laagje van 10 centimeter mest loopt, is levensgevaarlijk bezig. Mogelijk aanwezige gassen als waterstofsulfide en blauwzuurgas kunnen dan vrijkomen. Het gevaar wordt onderschat.’ Het is een harde conclusie, die Jaap Veenstra van PAS Mestopslagsystemen trekt. Hij ziet en hoort in de praktijk dat er zo nu en dan nog altijd onnodige risico’s worden genomen.
Dramatische ongelukken
Na aanleiding van het incident in het Friese Makkinga, waarbij op 19 juni 2013 drie mensen om het leven kwamen bij het reinigen van een mestsilo en een vierde persoon ernstig gewond raakte, deed de Onderzoeksraad voor Veiligheid onderzoek naar de gevaren van mestgassen. Ieder jaar zijn er zeker drie ongelukken met ernstig gewonden en/of doden te betreuren, zo concludeerde de Onderzoeksraad.
Vorig jaar ging het nog mis in het Groningse Oldehove, toen een 15-jarige jongen in een mestkelder viel en later overleed. ‘Mestgassen zie je niet en ruik je niet. Ze vormen een ongrijpbaar gevaar’, aldus Veenstra.
Investeren in certificatie
PAS Mestopslagsystemen levert, bouwt, reinigt en keurt alle type mestopslagen. Op jaarbasis keurt het bedrijf zo’n 300 mestopslagen, verspreid door heel Nederland. Het gaat om in- en uitwendige inspecties. ‘We hebben geïnvesteerd in certificatie en voldoen aan alle eisen’, aldus Veenstra. Hij somt op welke acties het bedrijf heeft uitgevoerd om aan de nieuwe Beoordelingsrichtlijn te voldoen. ‘Onze medewerkers hebben cursussen gevolgd en we hebben geïnvesteerd in nieuwe gasmeters en een nieuwe pomp.’ Veenstra’s collega Gerard van der Kooi vult aan: ‘Wij moeten iedere silokeuring melden bij Kiwa. We worden maximaal acht keer per jaar door Kiwa gecontroleerd. Controles worden steekproefsgewijs uitgevoerd.’
Stappenplan reinigen mestsilo
In de Beoordelingsrichtlijn 2344 staat omschreven welke eisen worden gesteld aan het reinigen van een stalen mestsilo.
• De mestopslag dient ontdaan te zijn van alle vloeibare en vaste reststoffen. Er mogen geen reststoffen aanwezig zijn op alle te inspecteren kritische plekken;
• Tijdens het reinigingsproces mag geen beschadiging van een eventuele aanwezige inwendige coating hebben plaatsgevonden;
• Er moet voldoende zuurstof (18 – 21%) in de mestopslag aanwezig zijn;
• Alle explosiegevaarlijke gassen moeten zich beneden de 10% LEL (CH4) bevinden en de toxische gassen onder de WG-waarde (H2S, HCN, CO2, CO en NH3) bevinden. Dit dient aangetoond te worden door een onafhankelijke deskundige die in het bezit is van een geldig diploma Gasmeten volgens de SSVV opleidingsgids;
• Een ondergetekende verklaring dat het mestbassin is schoongemaakt met inbegrip van alle bovengenoemde punten.
Voor het betreden van het mestbassin door de leverancier dient altijd een gasmeting op zuurstof en waterstofsulfide te worden uitgevoerd door een persoon die in het bezit is een geldig diploma voor de opleiding Gasmeten volgens de SSVV opleidingsgids.
Veenstra juicht het toe dat de regels voor het schoonmaken en keuren van mestsilo’s zijn aangescherpt. ‘Dat is een goede zaak. Veilig werken staat voorop.’ De aangescherpte eisen zorgen wel voor extra kosten. Voor het schoonmaken en keuren van een mestsilo brengt PAS Mestopslagsystemen €1.850 in rekening. ‘De kosten verschillen per bedrijf en hangen af van de tijd die nodig is om de silo schoon te maken’, aldus Veenstra. Diens collega Gerard van der Kooi raadt boeren aan om voorafgaand aan een keuring advies in te winnen over de staat van de silo. ‘Aan de buitenkant zie je niet hoe goed de silo er van binnen nog uitziet.’
‘Denk aan lange termijn’
Het opknappen van een stalen mestsilo kost al gauw €1.250 per dag. De kosten kunnen oplopen tot duizenden euro’s. ‘Vraag je af of dat nog de moeite waard is. Die investering verdien je niet terug. Melkveehouders met een stalen mestsilo moeten naar de lange termijn kijken. Die silo’s moeten iedere vijf jaar worden gekeurd’, aldus Jaap Veenstra.
Volgens Veenstra en Van der Kooi zijn er in Nederland zo’n 3.000 stalen mestsilo’s. Die verdwijnen binnen nu en 20 jaar, zo verwachten zij. ‘Die silo’s zijn bijna allemaal 20 jaar of ouder en hebben niet het eeuwige leven. Nieuwe stalen silo’s worden nauwelijks nog geplaatst’, aldus Veenstra. Volgens hem kiezen melkveehouders voor degelijkheid. Dat resulteert in keuzes voor foliebassins, mestbassins of gaaswandsilo’s. Sommige boeren kiezen voor een betonnen silo, al zijn die flink aan de prijs, zegt Veenstra. ‘Een betonnen silo met een capaciteit van 2.500 kuub kost zo’n € 80.000. Een mestbassin kost € 30.000.’
Ook nu de regelgeving voor het schoonmaken en keuren van stalen mestsilo’s is aangescherpt, blijft voorzichtigheid geboden, waarschuwt Gerard van der Kooi. ‘Je moet je zaken goed voor elkaar hebben en blijven opletten.’
